Kişinin yasevimliığı cemiyet ortamında kıymeti olan , kudret, çizi ve özge davranış biçimlerini vüruttirdiği vetirelerin tümüdür.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara için insanların davranışlarında belli vürutmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak ve isteyerek değhizmetme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü gibi eğitimin bir çok teşhismı strüktürlabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Ferdin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin lakinçlarına normal ) değhizmetme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma için;
· Yetişek bir vetiretir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının mergup yönde değhizmettirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değhizmetme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç yapı taşı öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek lakinçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve yorum ile son bulur. Sürecin bu mantığı birlik kültürler karınin tıpkıdır. Yalnızçların içeriği ve öğrenme karınin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre için değhizmetebilir, ama sürecin doğbirliı değhizmetmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birgani filozof ve terbiyeci, eğitimin ne olduğuna üzerine farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin ikrar edilen ölçün teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla kasıtlı olarak istendik davranış değhizmetikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın ortamında eğitime üzerine bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları yoluyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değhizmetikliği” ve “süreç” gibi kelimeler eğitimin temel taşlarıdır.
Yetişek, beşer karınin ömür boyu devam eden bir vetiretir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere normal olabileceği gibi istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin hizmetletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği gibi vürutigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, vürutigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek mektep, dershane, terbiye merkezleri gibi mekânlarda verilen terbiye formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı sıfır terbiye ise informal eğitidir. Kısaca terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine için sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye sarhoş olmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belli bir maksat ve izlence çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise tabiatıyla vüruten ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki fert bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir düzenek olarak ele alındığında ise terbiye sisteminin üç yapı taşı ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Kök; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, tesisat, maliyet, personel gibi fiziksel unsurlardır. Süreç; mektep ortamında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, bitirme, test akıbetları gibi mergup davranış değhizmetiklikleridir.